Ebola là căn bệnh được gây ra do virus và truyền nhiễm từ người sang người với tỉ lệ gây tử vong có thể lên tới 90%. Vây nguyên nhân của bệnh này là gì? Khi mắc bệnh có triệu chứng ra sao?
Virus Ebola là bệnh gì?
Virus Ebola (Ebola virus disease – EVD) là một loại virus gây bệnh sốt xuất huyết do virus ở người và các linh trưởng khác. Có 5 chủng virus Ebola, trong đó có 4 chủng có thể gây tác động nghiêm trọng tới con người.
Khi bị virus Ebola xâm nhập, hệ miễn dịch và hoạt động của các cơ quan trên cơ thể sẽ bị giảm sút, trong đó, nghiêm trọng nhất là giảm khả năng đông máu, khiến xuất huyết nghiêm trọng, khó kiểm soát.
Nguyên nhân bệnh Virus Ebola
Virus Ebola được tìm thấy ở loài khỉ, tinh tinh cũng như các loài linh trưởng khác ở châu Phi. Ngoài ra, một chúng khác của virus này cũng được tìm thấy ở loài khỉ và lợn tại Philippines.
Loại virus này có thể lây từ động vật sang người thông qua chất dịch cơ thể của một con vật bị nhiễm bệnh như máu, phân và nước tiểu; hoặc lây truyền từ người sang người thông qua đường máu. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy virus Ebola có thể lây lan qua vết cắn của côn trùng.
Triệu chứng bệnh Virus Ebola
Bệnh Virus Ebola khởi phát từ 2 đến 21 ngày sau khi bị nhiễm virus. Khi này, người bệnh có cách triệu chứng như:
- Sốt, đau họng
- Nhức đầu, đau nhức cơ thể, đau bắp cơ
- Đau bụng tiêu chảy, nôn mửa và đôi khi chảy máu bất thường
- Chức năng gan thận suy giảm
- Buồn nôn và ói mửa
- Mắt đỏ, vết nổi ban to ra
- Sụt cân
- Chảy máu từ nhiều nơi trên cơ thể, ví dụ những mảng bầm máu dưới da, chảy máu từ tai, mắt, hậu môn, âm đạo, chân răng
Đường lây truyền bệnh Virus Ebola
Bệnh virus Ebola lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết cơ thể (tinh dịch, sữa mẹ, mồ hôi, nước mắt) hoặc chất bài tiết, chất thải của người mắc bệnh; thông qua các vật như kim tiêm chưa được tiệt trùng nhiễm dịch thể của người bệnh hoặc thông qua tiếp xúc trực tiếp với cơ thể của nạn nhân mắc bệnh.
Ngoài ra, bệnh không thể lây truyền từ một người bị nhiễm bệnh trước khi họ có những triệu chứng của bệnh. Người đã khỏi bệnh vẫn có thể lây nhiễm cho người khác khi máu hoặc các dịch tiết khác trong cơ thể họ vẫn còn virus.
Đối tượng nguy cơ bệnh Virus Ebola
Ebola có thể gây bệnh cho cả nam giới và nữ giới, không loại trừ bất kỳ lứa tuổi nào. Người thường xuyên tiếp xúc, chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh Ebola là đối tượng có nguy cơ cao nhất vì có thể tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết cơ thể của bệnh nhân. Đối tượng này thường là người thân trong gia đình người bệnh, nhân viên y tế.
Bên cạnh đó, người thực hiện chôn cất, mai táng cũng dễ gặp tiếp xúc với virus do thi thể của những người đã chết vì Ebola vẫn có thể truyền bệnh.
Ngoài ra, người thực hiện nghiên cứu trên động vật cũng có nguy cơ mắc virus nếu các loại động vật mang mầm mống virus này trong cơ thể.
Phòng ngừa bệnh Virus Ebola
- Đối với người bệnh:
Khi có dấu hiệu mang bệnh, bạn cần kiểm tra và chủ động cách ly, điều trị tại cơ sở y tế; sử dụng trang bị phòng hộ cá nhân đúng để hạn chế lây lan dịch bệnh.
Sau khi được chữa khỏi, người bệnh cần được tư vấn cách phòng tránh lây truyền sau khi xuất viện.
- Đối với người tiếp xúc gần:
Người chăm sóc bệnh nhân cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng hộ cá nhân (đeo khẩu trang, đeo kính bảo hộ mắt, mũ, găng tay bảo hộ, bao giầy, quần áo) rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn khác sau mỗi lần tiếp xúc với người bệnh.
Chú ý thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng và sử dụng các thuốc sát khuẩn đường mũi họng.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Virus Ebola
Bệnh virus Ebola khó chẩn đoán vì các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu khá giống với một số bệnh như thương hàn, sốt rét, dịch tả, sốt xuất huyết do virus khác… Nếu nghi ngờ nhiễm virus Ebola thì cần thực hiện các xét nghiệm máu để xác định chủng loại virus, bao gồm xét nghiệm Elisa và xét nghiệm PCR, trong đó:
- Công thức chỉ số máu: thường có giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu
- Hóa sinh máu: tăng AST, ALT. Creatinin máu và ure có thể tăng trong thời gian tiến triển của bệnh.
- Rối loạn đông máu nội quản rải rác.
Các biện pháp điều trị bệnh Virus Ebola
Cách duy nhất để sớm khắc phục bệnh virus Ebola là đến bệnh viện, các cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị ngay từ khi mới nghi ngờ tiếp xúc với virus hay giai đoạn các triệu chứng vẫn còn sơ khai.
Hiện vẫn chưa có vắc-xin phòng ngừa căn bệnh này. Một số cách làm giảm và kiểm soát các triệu chứng của bệnh như:
- Truyền dịch và cung cấp chất điện giải thông qua uống hoặc tiêm tĩnh mạch
- Thở oxy
- Chỉ định thuốc điều chỉnh huyết áp
- Truyền máu bù lại lượng máu bị mất
- Điều trị các bệnh nhiễm trùng khác.
- Cô lập bệnh nhân mắc bệnh Ebola nhằm ngăn chặn lây truyền
Bệnh Ebola đe dọa sự sống của người bệnh, đồng thời ẩn giấu nguy cơ bùng phát đại dịch nhất là khi chưa có vắc-xin cũng như phương án điều trị triệt để cho căn bệnh này.