Ma túy là chất kích thích có tác dụng ảnh hưởng đến hệ thần kinh của con người và dễ gây nghiện. Người nghiện ma túy sẽ mất khả năng kiểm soát hành vi, gây hậu quả xấu cho bản thân, gia đình và xã hội.
Tổng quan bệnh Nghiện ma túy
Theo khoa học, ma túy là chất kích thích, có tác dụng ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của cơ thể con người. Người sử dụng ma túy sẽ có cảm giác hưng phấn, dễ chịu, buồn ngủ. Ma túy có nguồn gốc tự nhiên như thuốc phiện, cocain, bán tổng hợp (heroin) hoặc tổng hợp (thuốc lắc, ma túy đá).
Nghiện ma túy là tình trạng một người không thể sinh hoạt bình thường nếu không có ma túy. Khi không sử dụng, người đó sẽ cảm thấy như bị hành hạ về thể xác và tinh thần. Dẫn đến mất khả năng kiểm soát hành vi, gây hậu quả xấu cho gia đình và xã hội.
Nguyên nhân bệnh Nghiện ma túy
Trong cuộc sống, con người có thể tìm đến ma túy với những lý do khác nhau. Việc sử dụng ma túy sẽ gây bệnh Nghiện ma túy. Một số nguyên nhân đó là:
- Mong muốn giảm đau
- Giúp tỉnh táo và minh mẫn trong học tập và làm việc
- Do tập tục
- Mục đích giải trí
- Do bị kích thích, dụ dỗ
Triệu chứng bệnh Nghiện ma túy
Tất cả những người nghiện ma túy đều có hội chứng đói thuốc. Hội chứng này xuất hiện khi người bệnh không đáp ứng được thuốc cho cơ thể. Nếu một người có ít nhất ba trong các biểu hiện sau, nghĩa là người đó được coi là có triệu chứng đói thuốc:
- Xuất hiện ảo giác
- Tâm trạng bất ổn, buồn bã, cáu gắt
- Kích động hành vi, có thể dẫn đến tự sát
- Đau nhức cơ
- Buồn nôn hoặc nôn
- Da nhăn và lở loét
- Sụt cân nhanh, quầng mắt thâm rõ rệt
- Mồ hôi có mùi khai
- Hôi miệng
- Thường xuyên chảy máu mũi
- Nổi da gà, giãn đồng tử.
- Sốt cao, vã mồ hôi, trụy tim mạch, có thể dẫn đến tử vong.
Đối tượng nguy cơ bệnh Nghiện ma túy
Mặc dù xã hội đã cảnh báo về tác hại của ma túy đối với sức khỏe của con người nhưng tại sao vẫn có nhiều người nghiện ma túy đến vậy. Những đối tượng này là ai?
- Những người có tiền sử gia đình có người nghiện ma túy
- Trẻ vị thành niên không được gia đình quan tâm hoặc có hoàn cảnh gia đình phức tạp, bị kẻ xấu lôi kéo sử dụng ma túy để dễ dàng lợi dụng
- Những người trầm cảm, lo lắng có nguy cơ tìm đến ma túy và nghiện ma túy cao hơn người bình thường.
- Một số người sử dụng ma túy như một liều thuốc giảm đau trong điều trị bệnh. Khi sử dụng quá nhiều và quá liều sẽ dẫn đến nghiện ma túy.
- Mặc dù hiếm gặp nhưng một số trường hợp bẩm sinh bộ não đã có xu hướng cần đến những dạng thuốc phiện hơn người bình thường.
Phòng ngừa bệnh Nghiện ma túy
Nghiện ma túy là một vấn nạn của xã hội. Nó không chỉ ảnh hưởng xấu đến cuộc sống, sức khỏe của bản thân người nghiện ma túy mà còn gây ra hệ lụy với gia đình và toàn xã hội. Chính vì vậy, phòng ngừa bệnh nghiện ma túy cần sự chung tay của tất cả mọi người.
- Bản thân mỗi người cần có nhận thức về ma túy và tác hại của ma túy.
- Gia đình có vai trò đặc biệt trong việc phòng ngừa bệnh Nghiện ma túy. Sự giáo dục, xây dựng nhân cách từ các thành viên trong gia đình sẽ giúp mỗi cá nhân có nhận thức đúng đắn, tránh khỏi những tác động từ xã hội dẫn đến nghiện ma túy.
- Nhà trường, xã hội góp phần tạo môi trường sống lành mạnh cho con người.
- Để phòng ngừa tình trạng nghiện ma túy hiệu quả, cần sự phối hợp của nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Tránh để tình trạng ma túy được buôn bán, vận chuyển và sử dụng tràn lan với mục đích không tốt.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Nghiện ma túy
Để chẩn đoán một người có nghiện ma túy hay không, bạn có thể dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Nếu một người có 3 trong các biểu hiện của hội chứng đói thuốc kể trên, nghĩa là người đó có nguy cơ cao nghiện ma túy.
Ngoài ra, có thể lấy các loại mẫu thử để giám định các nhóm ma túy. Các mẫu thử được sử dụng là máu tĩnh mạch, nước tiểu, mẫu tóc phía sau đỉnh đầu, mẫu tang vật của người nghi sử dụng ma túy.
Các biện pháp điều trị bệnh Nghiện ma túy
Người nghiện ma túy có những khoảng thời gian sẽ nhận thức được tác hại của ma túy với sức khỏe và muốn từ bỏ. Tuy nhiên, điều này là rất khó và hầu hết đều không thành công nếu không có sự trợ giúp từ người khác. Chính vì vậy, để điều trị nghiện ma túy, bệnh nhân cần được đưa đến các cơ sở điều trị cai nghiện của nhà nước để đặt hiệu quả cao nhất.
Các phương pháp điều trị cai nghiện ma túy tại Việt Nam
Từ năm 1995, Bộ Y tế Việt Nam đã thông qua và cho phép sử dụng một số phương pháp điều trị cai nghiện ma túy sau:
- Dùng các thuốc hướng tâm thần, thuốc Đông y
- Phương pháp điều trị bằng chất thay thế: Trên thế giới, các chất để điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện, như methadone, buprenorphine, LAAM….
- Phương pháp dùng thuốc đối kháng: Phương pháp này có ưu điểm là làm cho bệnh nhân chán chất ma túy nhưng có nhược điểm là lên cơn vật vã, bứt rứt, khó chịu, táo bón, độc với gan và thận.
Sau khi cắt cơn, người nghiện cần được tiếp tục điều trị để đề phòng tái nghiện.