Mụn cóc là các nốt sần sùi do tăng sinh tế bào da, gây ra bởi virus HPV và lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp. Đa số mụn cóc thông thường đều là vô hại, sẽ tự biến mất sau một thời gian. Nhưng nếu mụn cóc gây khó chịu hoặc quá nhiều làm mất thẩm mỹ thì người bị mụn cóc cần biết được nguyên nhân và cách điều trị kịp thời.
Tổng quan bệnh Mụn cóc
Như đã nói ở trên mụn cóc do virus HPV gây ra, xâm nhập vào da qua vết trầy xước bên ngoài, tạo thành u nhỏ lành tính, bề mặt sần sùi được gọi là mụn cóc.
Mụn cóc có rất nhiều loại, thông thường mọc ở bàn tay, cánh tay và cẳng chân. Tuy nhiên không phải bệnh lý nghiêm trọng nhưng mụn cóc xuất hiện gây mất thẩm mỹ, làm cho người bệnh khó chịu do mất nhiều thời gian điều trị và nguy cơ lây nhiễm rất cao. Ngoài ra, mụn cóc có thể tự lây nhiễm trên bản thân người bệnh từ vị trí ban đầu sang vùng da lân cận hay vùng da trực tiếp tiếp xúc do gãi, cào, chạm, sờ, cầm nắm… và sẽ phát triển lây lan rất nhanh.
Bệnh phổ biến ở mọi lứa tuổi ở cả nam và nữ giới, tuy nhiên tỷ lệ trẻ em bị mụn cóc thường cao hơn do hay tiếp xúc với môi trường có chứa nhiều virus HPV (nghịch đất, cát, cắn móng tay, không đi giày dép,…).
Dựa vào khu vực nổi mụn cóc và hình dạng của mụn chúng được chia thành nhiều loại sau:
- Mụn cóc thông thường: Phát triển ở khu vực bàn tay, ngón tay, xung quanh móng. Mụn thường có hình dạng chấm nhỏ màu đen, sần sùi; thường xuất hiện ở những vùng da bị xước như do cắn móng tay hay cắt tỉa móng tay…
- Mụn cóc dạng sợi mảnh: là những nốt mụn dài và mảnh mọc trên da, thường ở xung quanh mắt, mũi, miệng và phát triển rất nhanh theo cấp số nhân. Với những bệnh nhân bị nhiễm HIV, cơ thể bị suy giảm hệ thống miễn dịch, khả năng chống lại virus gây mụn cóc gần như không có.
- Mụn cóc phẳng: Đây là những nốt mụn nhỏ (kích thước từ 1mm đến 5mm) và ít sần sùi hơn, nhìn và sờ kĩ mới phát hiện được. Mụn cóc dạng này có thể mọc ở bất cứ nơi nào, thường trẻ em bị nổi ngay trên mặt, nữ giới bị nổi ngay trên bàn chân và nam giới bị mọc mụn ở những khu vực mọc râu. Chúng lây lan nhanh và nhiều lúc có thể xuất hiện hàng chục nốt trên tay, có khi còn mọc thành vệt dài gọi là hiện tượng Koebner. Đối với trường hợp này thường gặp ở lòng bàn tay, cẳng tay, mặt và cổ.
- Mụn cóc ở chân: thường xuất hiện ở gót chân hoặc lòng bàn chân, khiến người bệnh khó chịu và đau đớn khi di chuyển do chạm vào nốt mụn.
Nguyên nhân bệnh Mụn cóc
Mụn cóc xuất hiện là bởi một số nguyên nhân:
- Bị Virus human papillomavirus (HPV) xâm nhập vào cơ thể qua các vết trầy xước hay vết rách ở trên da. Khi đi vào cơ thể, các virus này phát triển và kích thích các tế bào trên bề mặt da, gây ra mụn cóc.
- Hiện nay có hơn 60 chủng loại virus HPV khác nhau. Mụn cóc có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trên da, trong đó có một tên khác nhau như mụn cóc thông thường, mụn cóc phẳng, mụn cóc filiform, mụn cóc periungual nhưng chỉ có những người xuất hiện trên lòng bàn chân được gọi là mụn cóc ở bàn chân.
- Mụn cóc còn có thể được truyền từ bộ phận này, sang bộ phận khác trên cơ thể người bệnh hay từ người bệnh này sang người khác. Mụn khiến chúng ta khó chịu thường cào và nặn mụn, nhưng việc làm này có thể làm lây lan mụn cóc nhanh chóng. Da ẩm do ngâm nước hay có các vết trầy xước, vết cắt thường trở nên dễ bị nhiễm trùng và hình thành mụn cóc. Thông thường khoảng vài tháng mụn cóc phát triển kích thước và xuất hiện trên da nên hầu như không ai phát hiện được mụn cóc đang mọc trên cơ thể mình đến khi trở thành nốt sần to trên bề mặt da.
Triệu chứng bệnh Mụn cóc
Những dấu hiệu và triệu chứng của mụn cóc thường là:
- Mụn cóc xuất hiện gây khó chịu trên da, đôi khi mụn cóc còn gây chảy máu nếu mụn xuất hiện ở trên mặt hay đầu. Mụn cóc bàn chân thường rộp và sưng lên gây đau và dễ bị vỡ khi bước đi.
- Mụn cóc quanh móng chân có thể làm nứt nẻ và đau, một số trường hợp mụn cóc bàn chân có thể tự biến mất sau nhiều tháng hay nhiều năm, nhưng đa số vẫn tồn tại và phát triển, lây lan trong thời gian dài. Vì vậy khi chúng phát triển nhiều, to và chảy máu khi chạm cần phải điều trị ngay.
Ngoài những triệu chứng và dấu hiệu nhận biết trên thì có thể có các triệu chứng khác chưa được đề cập đến. Nếu có bất cứ thắc mắc nào về dấu hiệu bệnh hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
Đối tượng nguy cơ bệnh Mụn cóc
- Lứa tuổi: trẻ em và thanh thiếu niên
- Hệ miễn dịch cơ thể: những người có hệ miễn dịch suy yếu, ví dụ như người bị bệnh HIV/AIDS hoặc những người đã cấy ghép nội tạng;
- Thói quen sinh hoạt: Người thường xuyên đi lại bằng chân trần trên các bề mặt ẩm ướt, như là phòng tắm và phòng thay đồ công cộng, hoặc các khu vực hồ bơi;
- Dùng chung khăn tắm, dao cạo râu, và các vật dụng cá nhân khác của người bị mụn cóc; Cắn móng tay hoặc lớp biểu bì; Việc mang giày chật gây ra tình trạng chảy mồ hôi ở chân.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Mụn cóc
Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh bằng những thông tin thu thập được từ việc:
- Kiểm tra các tổn thương;
- Cắt lấy một phần ở chỗ thương tổn bằng dao mổ và kiểm tra các dấu hiệu xem có chấm đen – mạch máu nhỏ bị vón cục;
- Cạo sinh thiết và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích (bằng kính hiển vi).
Các biện pháp điều trị bệnh Mụn cóc
Bệnh do Virus human papillomavirus (HPV) gây ra có khi tự khỏi không để lại dấu vết gì trong vòng 6 tháng, nhưng rất hiếm và thường chỉ tự khỏi đối với những trường hợp trẻ em và người có hệ miễn dịch tốt. Mụn cóc càng để lâu thường có khuynh hướng lây lan nhiều hơn, do đó nên điều trị càng sớm càng tốt.
Có nhiều phương pháp trong dân gian. Nhưng không thật sự đáng tin cậy vì phương pháp dân gian này không mang lại hiệu quả cho tất cả người bệnh. Cần phải có chế độ sinh hoạt phù hợp giúp hạn chế sự lây lan của mụn cóc từ đó mới có thể khắc phục dễ dàng.
- Không tỉa, cắt hoặc cạo khu vực có mụn để tránh lây lan virus;
- Không sử dụng cùng dụng cụ móng tay cắt trên mụn cóc rồi sử dụng trên móng tay khỏe mạnh;
- Không cắn móng tay nếu có mụn gần các móng;
- Giữ bàn tay khô ráo nhất có thể, vì da ẩm ướt sẽ tạo điều kiện cho mụn cóc phát triển nhiều hơn;
- Rửa tay cẩn thận sau khi chạm vào mụn cóc
- Sử dụng dép tắm và đồ dùng riêng để không lây bệnh cho người xung quanh;
- Nên chọn giày dép thích hợp, vừa vặn, không chật hay rộng quá;
- Thay đổi giày và vớ hàng ngày và để giày khô giữa mỗi lần đi. Không nên đi giày hoặc vớ của người khác, kể cả với những người bạn gần gũi;
- Dùng các miếng đế lót, đệm lót (trong giày dép) ở vị trí có các mụn cóc để giảm đau hay khó chịu.
- Ngoài ra, có thể dùng đá bọt nhám khi tắm chà lên bề mặt mụn để giảm bớt kích thước và độ sần sùi.
- Hiện nay có một số loại vắc xin có thể dùng để phòng ngừa một số chủng virus HPV gây ra mụn cóc sinh dục và ung thư cổ tử cung dành cho phái nữ. Vì vậy người bệnh nên chủ động tiêm phòng HPV để phòng ngừa nguy cơ gây bệnh.
Trên đây là những thông tin về bệnh mụn cóc, hiểu rõ nguyên nhân gây ra mụn và các phương pháp phòng chống là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân và tránh lây lan cho người khác.