Giấc ngủ rất quan trọng đối với trẻ sơ sinh đang trong quá trình phát triển hệ thần kinh và cảm xúc vào những tuần đầu tiên sau khi chào đời. Vì vậy, khi thích nghi với môi trường mới trẻ thường không ngủ sâu giấc và thức dậy nhiều lần trong vài giờ, việc hiểu rõ về cơ chế giấc ngủ của bé sẽ giúp các bậc cha mẹ biết cách chăm sóc trẻ tốt. Vậy làm thế nào để trẻ ngủ sâu giấc? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Trẻ sơ sinh ngủ như thế nào?
Trẻ sơ sinh cho đến khi được 1 tháng tuổi gần như ngủ suốt ngày đêm và chỉ thức dậy để bú (2 – 3 giờ/ lần). Bởi vì chưa phân biệt được ngày đêm nên bé có thể ngủ suốt vào ban ngày và thức giấc nhiều vào ban đêm (8 – 9 giờ vào ban ngày và khoảng 8 giờ vào ban đêm).
Trẻ sơ sinh từ 3 tháng tuổi hoặc được 6kg sẽ bắt đầu ngủ suốt đêm (6 – 8 giờ) mà không thức giấc. Khi đó, các bậc bố mẹ không cần phải đánh thức trẻ sơ sinh dậy để bú nhưng cần lưu ý không nên để bé ngủ quá 3 giờ mà không cho con bú. Đối với các trường hợp đặc biệt như non tháng, nhẹ cân, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể phải cho bú thường xuyên hơn.
Một giấc ngủ của trẻ sơ sinh gồm những giai đoạn nào?
Giấc ngủ của trẻ nhỏ cũng chia làm nhiều giai đoạn như người lớn, tùy vào từng giai đoạn mà trẻ có thể nằm yên hay có những cử động. Có 2 loại giấc ngủ là giấc ngủ nhanh và giấc ngủ chậm.
+ Giấc ngủ nhanh: Đây là giấc ngủ nông, trẻ sẽ nằm mơ và mắt cứ động nhanh theo chiều trước sau. Giấc ngủ nhanh chiếm đến khoảng một nửa thời gian ngủ của trẻ trong ngày nên mặc dù ngủ tới 16 giờ một ngày nhưng bé chỉ ngủ sâu khoảng 8 giờ.
+ Giấc ngủ chậm (Non-REM- Non-rapid eye movement: không cử động mắt nhanh): Giấc ngủ này gồm 4 giai đoạn sau:
- Giai đoạn 1: Buồn ngủ – mí mắt sụp xuống hay có thể chớp liên tục, ngủ gà ngủ gật
- Giai đoạn 2: Ngủ lơ mơ- Trẻ vẫn có cử động, giật mình, vặn mình hoặc rên
- Giai đoạn 3: Ngủ sâu – trẻ im lặng và không cử động
- Giai đoạn 4: Ngủ rất sâu – trẻ im lặng và không cử động
Giấc ngủ của trẻ sẽ diễn tiến tuần tự theo 4 giai đoạn trên rồi quay lại giai đoạn 2 và chuyển sang ngủ nhanh. Một giấc ngủ của bé có thể có vài chu kỳ ngủ trên. Trong vài tháng đầu trẻ sơ sinh ngủ hay bị giật mình khi chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ và khó ngủ trở lại.
Các giai đoạn tỉnh giấc của trẻ sơ sinh
Nếu em bé của bạn tỉnh giấc vào cuối chu kỳ ngủ thì trẻ sẽ bước vào giai đoạn tỉnh giấc yên lặng. Giai đoạn này trẻ vẫn yên lặng dù đã tỉnh táo và nhận thức được môi trường xung quanh cũng như đáp ứng được với âm thanh và động chạm.
Sau đó trẻ sẽ chuyển sang giai đoạn tỉnh giấc hoạt động, khi trẻ chú ý đến mọi tiếng động và hình ảnh có cử động. Cuối cùng là giai đoạn khóc, trẻ cử động nhiều hơn và có thể khóc lớn, trẻ tăng kích thích cần được làm dịu đi bằng cách ôm sát trẻ vào người hay quấn trẻ trong khăn mềm. Trong giai đoạn khóc trẻ có thể khó chịu nên không chịu bú, vì vậy hãy cho trẻ bú trước khi bước qua giai đoạn này.
Các phương pháp giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon sâu giấc
Tập thói quen ngủ ngoan cho trẻ
Đối với trẻ sơ sinh, trong 8 tuần đầu tiên trẻ không thể thức hơn 2 giờ liên tục vì sau đó trẻ sẽ quá mệt mỏi và trở nên khó ngủ. Các dấu hiệu buồn ngủ của trẻ như chớp mắt liên tục, lim dim, kéo dài hay ngáp quầng thâm dưới mắt sẽ giúp phụ huynh cho trẻ đi ngủ để đảm bảo giấc ngủ cho bé.
Dạy trẻ phân biệt giữa ngày và đêm
Một số trẻ sơ sinh có thói quen thức đêm ngay từ trong bụng mẹ và khi ra đời cũng duy trì thói quen như vậy. Trong vài ngày đầu sau sinh không thể thay đổi thói quen của trẻ ngay được mà chỉ có thể bắt đầu dạy khi trẻ được 2 tuần tuổi.
Ban ngày khi trẻ còn thức cần chơi với trẻ càng nhiều càng tốt, nói chuyện và hát cho trẻ nghe vào các cữ bú ban ngày, đảm bảo ánh sáng trong phòng ngủ và không cần loại bỏ các tiếng ồn thông thường ban ngày như tiếng tivi, radio…nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy khi trẻ thiu thiu ngủ. Khi về đêm cần giữ yên lặng và nói khẽ khi trẻ bú cữ đêm, giữ phòng tối và yên tĩnh.
Dạy trẻ tự ngủ
Trẻ được 6 – 8 tuần tuổi có thể bắt đầu dạy trẻ tự ngủ, phụ huynh nên đặt trẻ vào nôi hay giường khi trẻ buồn ngủ nhưng vẫn còn thức. Cách thức dỗ trẻ trong khoảng thời gian này rất quan trọng, bởi nó sẽ tạo thành thói quen cho trẻ nên cần lựa chọn hình thức khả thi với bản thân như: hát ru, nghe nhạc, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu… Không nên cho trẻ ngủ trên tay rồi mới đặt xuống giường vì sẽ tạo thói quen xấu cho trẻ.
Chuẩn bị giấc ngủ cho trẻ
Việc chuẩn bị tốt giấc ngủ cho trẻ rất quan trọng để giúp trẻ ngủ ngoan và sâu giấc. Các bước chuẩn bị như sau:
- Cho trẻ ăn no trước khi đi ngủ: Các mẹ cần đảm bảo trẻ đã được ăn no để lại trừ nguyên nhân do ăn uống khiến trẻ mất ngủ trong đêm
- Tạo không khí bình yên giúp trẻ đến với giấc ngủ
- Cho trẻ ngủ sớm: cho trẻ ngủ vào khoảng 8 giờ tối để tạo thành nếp tốt, thuận lợi cho trẻ khi đến tuổi đi học
- Dỗ giấc ngủ cho trẻ theo từng độ tuổi
- Tránh tạo sự kích thích quá mức lên giác quan khi cho trẻ ngủ: Cần tạo không gian yên tĩnh và thoáng mát với ánh sáng và bày trí nhẹ sẽ tạo sự bình yên, giúp hệ thần kinh trẻ được ổn định khi ngủ
- Nên sắp xếp giường ngủ cho bé với chăn và gối thật êm: Trẻ sẽ được ngủ trong môi trường mềm mại, êm ái và cảm giác an toàn như trong bụng mẹ. Đồng thời giúp giữ ấm cho trẻ suốt đêm, cũng là vật cản giúp trẻ không bị rơi xuống đất trong quá trình xoay người khi ngủ
- Tạo sự thoải mái cho trẻ trước khi ngủ: Các bậc phụ huynh cần đặt trẻ vào không gian ánh sáng mờ và nhiệt độ phù hợp, tắt tivi và giảm âm lượng nhạc, điện thoại để tạo sự thoải mái cho trẻ
- Mặc bỉm loại ban đêm cho bé: Cảm giác ẩm ướt khi mặc bỉm sẽ ít nhiều làm bé khó chịu. Nếu bé đi ị lúc đang ngủ ngon, bạn cũng nên thay bỉm ngay lập tức cũng như hạn chế hăm tã cho bé, tuy nhiên, bạn nên làm trong im lặng, không nên đánh thức bé dậy. Hiện nay đã có loại bỉm siêu thấm hút dùng qua đêm được bổ sung thêm một lớp kem nhằm bảo vệ da bé, mẹ có thể thử loại bỉm này để bé thoải mái hơn, ngon giấc hơn
- Ngậm núm vú giả: Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, việc cho trẻ sơ sinh ngậm núm vú giả lúc ngủ sẽ giúp cho bé dễ ngủ hơn và hạn chế được hội chứng đột tử ở trẻ nhỏ. Khi nhận thấy bé có vẻ ngủ say, mẹ có thể từ từ rút núm vú ra để bé khỏi bị giật mình thức giấc khi núm vú bị rơi ra. Tuy nhiên, nên chọn loại núm vú thật mềm để đảm bảo an toàn khi miệng bé có những hành động mút mạnh vú giả
Ngoài những cách để trẻ ngủ sâu giấc trên, nếu bé khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc không loại trừ ảnh hưởng của bệnh lý. Bố mẹ cần tiếp tục theo dõi và quan sát các biểu hiện khác của con để chủ động đưa bé đi thăm khám sớm nếu thấy dấu hiệu bất thường.
>>> BẠN CÓ THỂ MUỐN QUAN TÂM
- 3 Cách trị chàm sữa cho trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả nhanh
- [Mách bạn] Cách chữa sổ mũi cho trẻ sơ sinh không dùng thuốc
Làm thế nào để trẻ ngủ sâu giấc? Hy vọng với những thông tin trong bài viết trên đây, đã giúp các bậc cha mẹ có thêm kiến thức để giúp trẻ có giấc ngủ ngon và phát triển khỏe mạnh.