Tỏi không chỉ là loại gia vị thiết yếu trong nhà bếp của mỗi gia đình, mà chúng còn có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe nữa. Vậy củ tỏi trị bệnh gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé.
Tỏi
Tỏi không chỉ giúp cho bữa cơm gia đình trở nên ngon hơn mà nó còn có mang lại các lợi ích cho sức khỏe, là vị thuốc điều trị các chứng bệnh như đau nhức, nhiễm trùng da, đầy bụng, giúp cải thiện sinh lý nam giới… Sau đây là một số công dụng kỳ diệu của tỏi đối với sức khỏe con người.
- Tên khoa học: Allium sativum;
- Tên tiếng Anh: Garlic;
- Họ: Thuộc họ Hành (Allium).
Mô tả dược liệu Tỏi
1. Đặc điểm sinh học
Tỏi là loại thực vật có họ hàng với hành tây và hành tím. Tỏi thuộc nhóm thực vật thân thảo gồm có các bộ phận sau:
- Rễ: Tỏi có rễ chùm, là nơi thu nhận chất dinh dưỡng từ lòng đất
- Củ: Củ tỏi mọc trên nền đất. Củ tỏi sẽ có nhiều tép tỏi nhỏ. Đây là bộ phận tổng hợp và dự trữ chất dinh dưỡng.
- Thân: Thân cây có màu xanh lục, trên đỉnh của thân cây sẽ mọc hoa. Thân cây còn được gọi là cán hoa, mọc trực tiếp từ dưới củ, vươn thẳng lên. Cán hoa thường có chiều cao 55 cm.
- Lá: lá cây tỏi có màu xanh lục
- Hoa: hoa tỏi được xếp thành tán, có màu trắng. Hoa tỏi thường nở vào độ tháng 5 đến 7.
2. Phân bố
Tỏi chịu lạnh và chịu nhiệt tốt, vì vậy chúng phân bố ở rất nhiều nơi trên thế giới. Nguồn gốc của tỏi là ở vùng Trung Á họ đã tìm thấy tỏi và sử dụng tỏi đầu tiên vào khoảng 5000 năm trước.
Tại Việt Nam, tỏi có thể mọc hoang hay được gieo trồng ở nhiều nơi như Khánh Hòa, Phan Rang, Bắc Giang, Hòa Bình… Ngoài ra, tỏi còn được trồng ở các địa phương khác rất dễ trồng, nhiệt độ thích hợp để ra củ khoảng 20 – 22 độ C.
3. Bộ phận dùng, thu hái, sơ chế & cách bảo quản
Bộ phận dùng của cây tỏi đó chính là củ tỏi, các tép của tỏi. Người Việt chúng ta thường dùng tỏi làm gia vị, làm thuốc…Chọn thu hái cả cây tỏi, loại bỏ phần rễ và phần lá chỉ giữ lại phần củ.
Để bảo quản tỏi được lâu nhất, người dùng cần phải đựng tỏi trong túi vải, túi lưới… Để tỏi ở khu vực khô thoáng, mát mẻ. Đây là cách giữ cho tỏi không bị mất hương vị, không bị vi khuẩn tấn công. Không nên để tỏi trong tủ lạnh vì tỏi sẽ không còn tươi và dễ bị khô, mất đi các chất dinh dưỡng quan trọng.
4. Thành phần hóa học
Củ tỏi tươi có chứa các thành phần hóa học sau:
- Đường
- Chất xơ
- Chất đạm
- Chất béo
- Vitamin C
- Vitamin B
- Vitamin A
- Sắt
- Magie
- Canxi
- Phospho
- Kẽm
- Natri
- Kali
- Mangan
- Selen
Các vị thuốc Tỏi
1. Tính vị
Theo Đông y, củ tỏi có vị cay, tính ấm.
2. Quy kinh
Đã từ lâu, tỏi trở thành một loại dược liệu trong Đông y, nó đã được quy vào một số kinh sau:
- Kinh Tỳ
- Kinh Vị
- Kinh Phế
- Kinh Thận
3. Tác dụng dược lý
- Theo Đông y, củ tỏi tươi có những tác dụng sau:
- Giải độc
- Sát trùng
- Làm ấm tỳ vị
- Hành khí trệ
- Chữa đầy bụng
- Chữa rối loạn tiêu hóa
- Điều trị rắn cắn
- Điều trị phù thũng
- Chữa tiêu chảy
- Chữa kiết lỵ
- Chữa chứng khó tiêu
- Chữa ho gà
- Chữa sốt rét
- Đối với ngành y học hiện đại thì tỏi tươi còn có các tác dụng sau:
- Chống ung thư
- Hỗ trợ điều trị ung thư
- Kháng khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm
- Chống oxy hóa
- Giúp xương chắc khỏe
- Phòng ngừa các bệnh về tim mạch
- Cường dương
- Ngăn ngừa chứng Alzheimer
- Làm đẹp da, giảm mụn trứng cá
4. Cách dùng và liều dùng
Chúng ta có thể sử dụng tỏi ở dạng tươi hoặc dạng ngâm rượu, ngâm giấm. Tỏi dạng tươi thì ăn sống, dùng làm gia vị cho các món ăn và làm nước chấm. Đây là một vị thuốc tốt cho sức khỏe, nhưng không nên quá lạm dụng, ăn nhiều tỏi trong ngày. Liều dùng vừa đủ trong một ngày là từ 1 – 2 nhánh tỏi.
Một số bài thuốc sử dụng tỏi
- Bài thuốc chữa cảm cúm
Cách làm: Dùng 3 tép tỏi bóc lớp vỏ lụa bên ngoài, cho vào cối sạch giã nát các tép tỏi này ra. Sau đó cho tỏi nát vào cốc, hãm trong khoảng 50g nước sôi. Sau nửa giờ đồng hồ, chắt lấy nước tỏi và nhỏ khoảng 2 – 3 giọt vào mỗi bên mũi.
Chú ý nên nhỏ thuốc khoảng 2 – 3 lần/ngày.
Bài thuốc chữa huyết áp thấp, bổ thận
- Chuẩn bị:
- 1 con gà (khoảng nửa ký)
- 40g tỏi
- Rượu vang
- Gia vị
- Cách thực hiện:
- Bước 1: Làm sạch gà, để ráo nước
- Bước 2: Thái mỏng, nhuyễn tỏi
- Bước 3: Hấp cách thủy gà với tỏi, rượu vang.
Món ăn này nên ăn trong ngày và ăn khi còn nóng không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn có tác dụng điều hòa huyết áp, giúp bổ khí và sinh tinh.
Bài thuốc giảm cholesterol trong máu
- Chuẩn bị:
- 15g tỏi
- 10g thảo quyết minh
- 30g sơn tra
- Cách thực hiện:
- Bước 1: Trước tiên bỏ lớp vỏ lụa của tỏi, rửa sạch để ráo và thái mỏng.
- Bước 2: Hãm tỏi với nước sôi, sau đó cho thêm sơn tra và thảo quyết minh vào để ngâm cùng.
- Bước 3: Tiếp theo ngâm tỏi, sơn tra và thảo quyết minh trong vòng 20 phút. Dùng uống nước trong ngày, thay cho trà.
Bài thuốc này giúp người uống hạ lượng mỡ trong máu, đào thải bớt các cholesterol có hại trong máu, giúp chống béo phì và cải thiện tình trạng béo phì.
Bài thuốc chữa đầy bụng, khó tiêu
Bên cạnh việc sử dụng tỏi sống để ăn giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn thì người bệnh cũng có thể thực hiện các bài thuốc như:
- Bước 1: Bóc sạch vỏ tỏi, rửa sạch
- Bước 2: Giã nát tỏi
- Bước 3: Gói tỏi vào chiếc lá lốt mỏng
- Bước 4: Đặt gói tỏi vào rốn, dùng băng gạc để quấn cố định
Bài thuốc này giúp ấm bụng, giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt.
- Bài thuốc chữa đau răng
Bài thuốc này cho những người bị đau răng có thể tự cải thiện bằng cách dùng một vài tép tỏi tại nhà. Lấy 2 tép tỏi giã nát, trộn cùng với nước ấm sau đó ngâm tỏi trong vòng 10 phút. Dùng tăm bông thấm dung dịch nước tỏi, chấm vào chỗ răng đang bị đau là được.
Một số chất kháng sinh, kháng viêm tự nhiên trong tỏi sẽ giúp giảm đau nhức nhanh chóng.
Một số lưu ý khi dùng tỏi chữa bệnh
Tỏi có nhiều công dụng lợi ích đối với sức khỏe và trong việc điều trị bệnh. Tuy nhiên khi dùng tỏi, bạn cần phải lưu ý một số điều sau:
- Nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng các bài thuốc từ tỏi để điều trị
- Không nên tự ý bỏ thuốc tây khi điều trị bằng thuốc Nam
- Khi dùng các bài thuốc từ tỏi nếu thấy cơ thể có các triệu chứng khác lạ, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
- Bị tiêu chảy không nên ăn tỏi sống
- Tỏi có tính ấm nóng, vì vậy người bệnh gan không nên ăn nhiều tỏi sẽ làm tổn thương gan.
- Người bệnh đang dùng thuốc chống đông máu, điều trị HIV, AIDS… không nên ăn tỏi sẽ gây ra tình trạng tương tác thuốc, làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Người có thể trạng suy yếu không nên ăn tỏi vì có thể gây ra tình trạng loãng khí, hao máu, nhiệt, sinh đờm…
- Không ăn tỏi cùng với thịt chó, trứng, cá trắm
- Những người có thị lực yếu hay mắc các bệnh về mắt không nên ăn tỏi dễ gây viêm kết mạc, viêm bầu mắt
- Răng miệng có mùi hôi sau khi dùng tỏi, để xử lý người dùng có thể súc miệng bằng nước trà xanh hoặc cà phê không đường.
Trên đây là bài viết cung cấp các thông tin cơ bản về tỏi, giới thiệu một số bài thuốc chữa bệnh hữu ích. Tuy nhiên, trước khi có ý định dùng các bài thuốc trị bệnh từ tỏi, người bệnh cần hỏi ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa.