Rốn của trẻ sơ sinh sau khi rụng vẫn cần được chăm sóc cẩn thận và kỹ lưỡng. Khi này, rốn được coi là một vết thương chưa lành hẳn nên rất dễ bị viêm, nhiễm trùng rốn. Nhằm đảm bảo an toàn cho bé, mẹ cần biết cách chăm sóc rốn sau khi rụng một cách khoa học và đúng đắn.
Dây rốn được hình thành từ tuần thứ 7 của thai kỳ và nó có một vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, được xem như là cầu nối giữa mẹ và bé. Sau khi sinh, dây rốn sẽ không còn cần thiết vì bé đã có thể tự hít thở, tự ăn, tự làm sạch ruột và bàng quang.
Ngay sau khi chào đời, dây rốn sẽ được cắt đi gần với phần bụng, gốc còn lại dài khoảng tử 2-3cm. Khi đã được 7-21 ngày tuổi, gốc rốn này sẽ rụng đi một cách tự nhiên, nhưng rốn lại là nơi rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Do đó, chăm sóc rốn sau khi rụng là việc làm hết sức quan trọng, các mẹ không thể lơ là bỏ qua.
Cách chăm sóc rốn sau khi rụng
Cũng giống như giai đoạn chưa rụng rốn, quá trình chăm sóc rốn sau khi rụng cần hết sức cẩn thận và khoa học. Theo đó, mẹ hãy thực hiện cách vệ sinh rốn cho trẻ sơ sinh sau khi rụng theo quá trình sau:
1. Giữ gốc rốn luôn sạch
Ít nhất một lần trong ngày bạn cần vệ sinh gốc rốn một cách sạch sẽ bằng cách dùng vải sạch hoặc gạc bông y tế đã làm ướt với nước sạch. Nhẹ nhàng lau vùng gốc rốn để loại bỏ các chất bẩn. Lưu ý: Không sử dụng thêm bất kỳ một loại xà phòng hoặc cồn rửa nào khác vì có thể gây kích ứng da bé.
2. Giữ gốc rốn luôn khô
Mẹ nên nhớ rốn của trẻ sơ sinh sau khi rụng cần được “thở”, vì không khí sẽ giúp giữ cho rốn khô thoáng. Nhiều mẹ vì quá lo lắng sợ rốn bị cọ xát nên thường xuyên dùng băng băng lại, điều này hoàn toàn không đúng mẹ nhé!
3. Tắm cho trẻ sơ sinh
Sau khi rốn đã rụng, bạn có thể tắm cho bé một cách thoải mái, điều này có nghĩa mẹ không cần phải sợ nước vào rốn. Việc này sẽ giúp làm sạch rốn một cách hiệu quả hơn. Nhưng chú ý không cho rốn tiếp xúc quá lâu với nước, khi tắm xong cần lau thật khô rốn của bé.
4. Cẩn thận khi thay đổi tã
Đa phần các loại tã, từ tã dán cho đến tã quần sau khi mặc đều kéo đến phần eo của bé. Do đó, bạn cần gấp phần trước của tã xuống thấp hoặc nới lỏng phần eo để tránh tã cọ xát hoặc nước tiểu có thể làm ướt rốn.
5. Chọn trang phục phù hợp
Khi rốn vẫn chưa lành hẳn thì mẹ nên chọn cho bé những bộ quần áo rộng rãi, thoáng mát. Tránh mặc quần áo chật, bó sát, đặc biệt là dạng bodysuit vì chúng sẽ khiến bé khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến rốn.
6. Để gốc rốn rơi tự nhiên
Gốc rốn sẽ rụng sau khi khô, do đó không nên vì bất cứ lý do gì mà tự ý bứt gốc rốn của bé ra. Việc làm này sẽ vô tình gây tổn thương đến rốn như chảy máu và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Các trường hợp không tốt cho trẻ sau khi rụng rốn
Trong quá trình chăm sóc rốn sau khi rụng, bạn cần chú ý đến những dấu hiệu bất thường cảnh báo rốn của trẻ có thể đang gặp nguy hiểm.
- Rốn có mùi hôi, chảy mủ: Nếu nhận thấy rốn của bé có mùi hôi và có mủ màu vàng chảy ra thì lúc này mẹ cần phải cảnh giác. Đây là biểu hiện rõ ràng nhất khi rốn đã bị nhiễm trùng, vì vậy cần đưa bé đến bệnh viện sớm.
- Rốn bị đỏ: Rốn và phần quanh rốn bị đỏ có thể là hiện tượng bình thường khi da bị khô rát. Tuy nhiên, nếu vết đỏ vẫn còn và tiếp tục lan rộng có nghĩa rốn đang gặp vấn đề gì đó.
- Chảy máu: Sau khi rụng, rốn có thể bị chảy máu nhẹ và sẽ khỏi nhưng trường hợp máu chảy nhiều, khó cầm máu thì mẹ cần đưa bé đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
- Có biểu hiện viêm mạch máu rốn: Sau khi bé chào đời, các mạch máu rốn gồm 2 động mạch, 1 tĩnh mạch sẽ xẹp và xơ hóa. Tuy nhiên, nếu không được vệ sinh đúng cách, vi khuẩn có thể xâm nhập vào mạch máu rốn, gây viêm nhiễm.
Nếu nhận thấy bụng phía dưới rốn bị sưng phù, tấy đỏ, vuốt thành bụng theo chiều từ xương mu lên rốn sẽ có mủ chảy ra, bé có nguy cơ bị viêm động mạch rốn. Nếu vuốt từ mỏm ức xuống thấy mủ chảy ra, nguy cơ bé bị viêm tĩnh mạch rốn rất cao. Trường hợp trẻ sơ sinh bị viêm tĩnh mạch rốn, vi khuẩn có thể tấn công sang các khu vực bên cạnh như gan, mật, từ đó dẫn đến nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm.
- Uốn ván rốn: Trẻ bị uốn ván rốn sẽ bị sốt, bỏ bú, sau đó cứng hàm, co cứng toàn thân. Nếu gặp ánh sáng hoặc âm thanh, triệu chứng co giật sẽ thêm nghiêm trọng. Trường hợp nặng, bé có thể bị co thắt dẫn đến khó thở và tử vong.
- U hạt rốn: Dù rốn trẻ sơ sinh rụng sớm, bé không sốt, rốn không sưng, đỏ, nhưng nếu vẫn thấy vùng chân. Rốn có dịch vàng, mẹ nên đặc biệt lưu ý. Bé có nguy cơ bị u hạt rốn. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng rốn.
Quá trình rụng rốn ở trẻ sơ sinh lâu hay chậm còn tùy thuộc vào cơ địa, sức khỏe cũng như việc vệ sinh, chăm sóc cuống rốn. Mẹ không cần quá lo nếu rốn trẻ rụng chậm hơn “lịch trình” chuẩn.
Tuy nhiên, nếu xuất hiện bất cứ dấu hiệu bất thường nào, tốt nhất mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để kiểm tra. Nhiễm trùng rốn nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe bé.
Cách chăm sóc rốn sau khi rụng phòng nhiễm khuẩn rốn
- Ngay từ lúc sinh nên cho trẻ được tiếp xúc với da mẹ để trẻ có được vi khuẩn thường trú trên da là vi khuẩn không gây bệnh từ mẹ.
- Nên cho trẻ bú sữa mẹ để cung cấp những kháng thể chống nhiễm khuẩn.
- Khi mang thai, bà bầu nên đi tiêm phòng uốn ván để tránh uốn ván cho trẻ sơ sinh.
Ngoài việc chú ý đến vấn đề nhiễm khuẩn rốn, trong giai đoạn từ 0 đến 1 tháng tuổi, cha mẹ cần chăm sóc bé tỉ mỉ, cẩn thận hơn vì bé rất dễ mắc nhiều bệnh do hệ miễn dịch còn non nớt. Đây cũng là giai đoạn vàng thực hiện các xét nghiệm, sàng lọc phát hiện các căn bệnh nguy hiểm.
Cách chăm sóc rốn sau khi rụng để không bị lồi
Có một số trường hợp khi rốn bắt đầu lành và liền sẹo, ngay tại vị trí lỗ rốn nổi lên một khối tròn bên ngoài thành bụng, đây được gọi là thoát vị rốn. Khi trẻ sơ sinh khóc lớn, ho, rặn thì khối lồi này sẽ phình to ra. Mẹ không nên quá lo lắng khi gặp phải tình trạng này bởi sau khi bé lớn hơn 1 tuổi, thành bụng sẽ khỏe hơn và đóng kín lỗ hổng thành bụng, khối lồi sẽ biến mất. Nhưng đôi khi nó cũng kéo dài đến 4 hoặc 5 tuổi và mẹ có thể nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ để đẩy khối lồi vào.
Đa phần các trường hợp rốn bị lồi thường không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé. Tuy nhiên, nếu một đoạn quai ruột bị kẹt trong khối rốn lồi này sẽ rất nguy hiểm. Lượng máu tới đoạn ruột bị kẹt sẽ ít đi khi không được đẩy ngược vào ổ bụng, gây nên tình trạng đau ở vùng rốn và tổn thương mô ruột.
Nặng hơn sẽ gây hoại tử và nhiễm trùng lan tỏa khắp ổ bụng, vì vậy mẹ cần lưu ý khi thấy các dấu hiệu như: Bụng to tròn, trương phình bất thường; Da quanh khối rốn lồi bị sưng đỏ; Bé bị sốt, quấy khóc, khó hoặc không đi ngoài được.
Việc chăm sóc rốn sau khi rụng và cách vệ sinh rốn cho trẻ sơ sinh sau khi rụng không quá phức tạp, mẹ chỉ cần thực hiện theo những bước trên. Đồng thời thường xuyên quan sát nhằm phát hiện những điều bất thường có thể xảy ra để sớm kịp thời xử trí.
Trên đây là tổng hợp của chúng tôi về cách chăm sóc rốn sau khi rụng. Hi vọng những chia sẻ này có thể giúp cha mẹ có thêm nhiều kiến thức chăm sóc con trẻ hữu ích. Chúc các bé luôn khỏe mạnh!